PHP Tarihi ve PHP Versiyonları

PHP versiyonları, 1994 Yılından bu yana kullanılan bir programlama dilinin değişimi ile meydana geldi. Zaman içinde, yazılımın kendi topluluğu tarafından farklı özellikler ve eklentilerle dil gelişti ve değişti. PHP programlama dili zamanda Laravel gibi yeni kütüphanelerle zengin bir içeriğe kavuşmayı başardı. PHP tarihi ve PHP versiyonları ile konumuza gireceğiz. Sonrasında en güncel PHP versiyonları olan PHP7 ve PHP8’i tanıtacağız. İlk olarak bir yazılım dilinin farklı versiyonları neden geliştirilir? Cevapları vermeya başlamadan önce, şu iki souyu yanıtlayarak başlayalım: Yazılım dilleri için farklı kütüphane ve versiyonları kimler geliştirir?

Yazılım Dillerinde Versiyonlar ve Kütüphaneler

PHP programlama dili gibi dillerde geliştirme ve kütüphaneler önemli bir rol oynar. Gelişen ve değişen kullanıcı ihtiyaçlarını daha iyi karşılamak, dilin sorun çözümlerine çok daha hızlı cevap vermesini sağlamak için farklı versiyonlar ve kütüphaneler geliştirilir. Geliştiriciler, programlama dilini kullananlar veya bizzat meydana getirenler olabilirler.

PHP programlama dili için de benzeri bir şeyden söz edilebilir. Sırasıyla PHP, PHP FI, PHP3 – PHP4 ve günümüzde kullanılan PHP7 ve PHP8’in kendi tarihi içindeki gelişimi de bu şekilde oluşmuştur.

PHP Kütüphanesi denildiğinde akla ilk gelen kütüphanelerden biri de Laravel’dir. Kütüphaneler, PHP veya Javascript dillerinde bazı işlemlerin çok daha kolay yapılmasını sağlarlar. Örneğin Javascript, çok sayıda kütüphanesi bulunan (Vue.js / ReactJS / React Native / Flutter gibi…) dillerden birisidir.

Dilin alt kütüphaneleri, mobil uygulama geliştirmek veya web scraping (web tabanlarını kazma ve verileri alma) gibi işlemlerini kolayca yapmanızı sağlarlar. Kısaca, PHP programlama dili gibi diller ilk oluşturuldukları halleri ile kalmazlar. Zaman içinde kullanıcıların veya teknolojilerin ihtiyaçlarına göre değişerek gelişirler. PHP için de benzeri bir durumdan söz edebiliriz.

PHP Versiyonları Nelerdir? Versiyonlar Arasındaki Farklar Neler?

Dinamik web siteleri için kullanılan  programlama dili, ilk çıktığında temel özelliklerini koruyordu. PHP 1.0 ve PHP FI, PHP’nin bugün de kullanıldığı form yapılarının kolay kullanılmasını sağladı. İlerleyen versiyonlar, PHP ile HTML kodları arasındaki etkileşimi arttırdı. Nihayet PHP5 ve PHP6 gibi versiyonlarda, PHP OOP yani nesne yönelimli bir programlama dili olarak da kullanılmaya başlandı. PHP6, versiyonlar içinde en talihsiz olandır ve kullanımdan kaldırılmıştır. Günümüzde yaygın olarak kullanılan PHP7 ve PHP8, özellikle “Unicode” desteği ile dikkat çeken sürümlerdir.

PHP Programlama dili, internetin geçirdiği gelişim aşamaları ile doğrudan ilişkili. Örneğin eskiden sadece masaüstü ve dizüstü bilgisayarlar için site sayfasının boyutları önemliydi. Bugün ise, PHP ile bir web sayfasının genişlik ve uzunluğunu farklı ekran boyutu ve cihazlara göre yapabilirsiniz. Kullanıcıların farklı ihtiyaçları, farklı versiyonları gerekli hale getirdi. PHP OOP bunlardan bir tanesi. Nesne yönelimli programlama mantığının daha dikkat çekmesiyle PHP de gelişti. Günümüzde OOP yani “Object Oriented Programming” mantığıyla PHP projeleri gerçekleştirmeniz mümkün.

En Yeni PHP Versiyonu Hangisidir?

PHP versiyonları arasında en yenisi PHP8 ve üstü versiyonlardır. Sahip olduğu yeni özelliklerle adından söz ettiren PHP8, aşağıdaki özellikleri ile dikkat çekmektedir. Bu özelliklere geçmeden önce bir konuya daha değinelim. Programlama dili versiyonları geliştirmek ve yayınlamak çok ciddi bir test süreci istiyor. PHP versiyonları arasındaki sürenin 3 -4 ve bazen 6 – 7 yıl kadar sürmesinin nedeni de bu. PHP 8.2’nin, 24 Kasım 2022 tarihinde yayınlanması bekleniyor.

PHP8 Özellikleri Nelerdir?

PHP8’in dikkat çeken özellikleri arasında, JIT yani “Just in Time” özelliği geliyor. Bu özellik, PHP’nin sunucu bilgisayarındaki bilgileri çok daha kısa bir zamanda kullanıcı tarafına aktarmasını sağlıyor. Pek çok açıdan PHP8 ile gelen PHP JIT özelliği, web’deki cache özelliğine benzer şekilde, kodların yeniden ve tekrar açılmasını engelleyerek dili daha verimli kılıyor.

PHP8’in diğer önemli değişiklikleri arasında sentaks ile ilgili önemli güncellemeler geliyor. Böylece kodların çok daha derli – toplu yazılmasını sağlayan geliştiriciler, aynı zamanda “switch” ve “throw” ifadeleri ile ilgili de yeni özellikleri 26 Kasım 2020 Yılından bu yana kullanılan PHP’ye eklediler. Dilin yeni versiyonu aynı zamanda aritmetik işlemlerle ilgili hata bildirimlerine, Unicode güncellemelerine ve birleşim özelliklerine de sahip. PHP 8 versiyonları ile ilgili detaylı bilgiye buradan da ulaşmanız mümkün. (WİKİ)

PHP ve ASP

PHP’nin yaygın olarak birlikte anıldığı bir diğer programlama dili ise ASP’dir. ASP ve PHP birbirlerine benzerler. Buna karşın ASP, açık kaynaklı olmadığı için özellikle dinamik siteler talep eden kurumsal firmalar için çok daha dikkat çeken diller arasında gelmektedir.

PHP ile kurulan siteler için yaygın olarak MySQL kullanılsa da, ASP için Azure gibi Microsoft’un desteklediği veritabanı unsurlarının kullanıldığını kendiniz de görebilirsiniz. ASP, özellikle MVC tasarım anlayışının baskın olduğu dillerden bir tanesidir. Tıpkı OOP gibi, MVC de bir tasarım şekli – programlama metodu olarak karşımıza çıkmaktadır. PHP Kütüphaneleri arasında yer alan Laravel’in ve yeni versiyonların MVC altyapısını PHP’de yerleştirmeye çalıştıkları söylenebilir.

MVC Nedir?

Model – Wiew – Controller, bir tür programlama şeklidir. OOP yani nesne yönelimli programlamada olduğu gibi MVC de bir tür tasarım anlayışı, dizayn paternidir. Günümüzde başta ASP.Net, Javascript ve Javascript Kütüphaneleri gibi pek çok yerde MVC kısaltmasına rastlamanız mümkündür. Tasarım anlayışı, model – görünüm ve kontrolcü yapılarına programcının ulaşmasını kolaylaştırdığı için verimlidir.

Laravel Nedir?

Laravel, PHP için geliştirilmiş olan bir kütüphanedir. Bu kütüphane, MVC anlayışı ile PHP programlama işlemini mümkün kılmıştır. PHP8 ve PHP versiyonlarındaki gibi Laravel kullanımı da, çeşitli versiyonlara sahip bir kütüphane olarak karşımıza çıkar. Laravel ve özellikleri hakkında merak ettiğiniz soruların cevaplarına buradan ulaşabilirsiniz.